ایران در طی چند سال اخیر دستاوردهای زیادی در زمینه استانداردهای بین المللی داشته است. استاندارد و استاندارد سازی از ارکان اساسی پیشرفت در صنایع مختلف می باشند.
چکیده گزارش پژوهشی:
پژوهش خبری صداوسیما: استاندارد، از اصول علم و فن آوری است که در پیشرفت صنعت و اقتصاد نقش به‌سزایی دارد. استاندارد قواعد، مقررات و نظام هایی مبتنی بر نتایج علمی، فناوری و تجربه های بشری است که به منظور ایجاد هماهنگی، وحدت رویه، افزایش میزان تفاهم، تسهیل ارتباطات، توسعه صنعت، صرفه جویی در اقتصاد ملی و حفظ سلامت و ایمنی عمومی به کار می‌رود.
اندیشه تشکیل سازمان بین المللی استاندارد در چهاردهم اکتبر سال ۱۹۴۷ در نشست رؤسای مؤسسه های استاندارد بیست و پنج کشور در لندن شکل گرفت. از سال ۱۹۷۰، چهاردهم اکتبر برابر با ۲۲ مهر به نام روز جهانی استاندارد تعیین و نامگذاری شده است. این سازمان غیر دولتی در ژنو است و به‌دلیل این که استانداردهای این مؤسسه تبدیل به قوانین میشود از بیشتر سازمانهای غیردولتی قدرتمندتر است. امروزه نزدیک به 163 کشور عضو این سازمان هستند که ایران نیز یکی از آنهاست.
روز جهانی استاندارد در سال 2018 با شعار «استانداردهای بین المللی و چهارمین انقلاب صنعتی» برگزار می شود.
این شعار به فناوری های نوینی اشاره دارد که روش تولید و کاربرد کالاها در جوامع را تغییر می دهند. این فناوری ها مرزهای میان دنیای واقعی و دیجیتال را کمرنگ می کنند. هوش مصنوعی، چاپ سه بعدی و اینترنت اشیا نمونه هایی از این فناوری ها هستند.
تاریخچه تشکیل سازمان ملی استاندارد
در سال ۱۳۰۴ شمسی اولین حرکت مدون در ارتباط با استاندارد و استاندارد نویسی در ایران با تصویب قانون اوزان و مقیاسها آغاز گردید. در سال ۱۳۳۲ بصورت یک اداره آزمایشگاهی زیر نظر اداره بازرگانی تأسیس گردید که در زمینه کنترل کالاهای وارداتی، صادراتی و تولیدات داخل کشور فعالیت نماید. در سال ۱۳۳۹ قانون " اجازه تاُسیس موسسه استاندارد ایران " در شش ماده به تصویب مجلس وقت رسید. در این سال ایران رسماً به عضویت سازمان بین‌المللی استاندارد پذیرفته شد.
در سال ۱۳۴۹ قانون مواد الحاقی به قانون موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران شامل هفده ماده و دو تبصره به تصویب مجلسین وقت رسید. در سالهای ۱۳۵۳تا ۱۳۷۱تنها مورد بااهمیت انتقال موسسه‌استاندارد از وزارت اقتصاد و دارایی به وزارت صنایع و معادن می‌باشد. در سال ۱۳۷۱ قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از تصویب مجلس شورای اسلامی گذشت. همچنین در اسفند 1394 طرح تاسیس سازمان ملی استاندارد که دارای 5 فصل و 61 ماده بوده در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
ساختار سازمان ملی استاندارد ایران
فعالیت‌های سازمان ملی استاندارد ایران در پنج حوزه استانداردسازی، ارزیابی انطباق، اندازه شناسی، تایید صلاحیت و فعالیت های پژوهشی استاندارد تعریف می شود.
استانداردسازی در سازمان ملی استاندارد ایران به عهدة معاونت تدوین و ترویج استاندارد قرار دارد و وظیفه آن تدوین استانداردهای ملی جدید یا بروزرسانی استانداردهای موجود است.
ارزیابی انطباق به هرگونه فعالیت مستقیم یا غیرمستقیمی اطلاق میشود که نشان می دهد یک فرآیند، کالا یا خدمت، تا چه اندازه استاندارد یا الزامات مربوطه را برآورده می کند. این فعالیت ها شامل آزمون، بازرسی و گواهی کردن است و در سازمان ملی استاندارد بر عهدة دو معاونت نظارت بر اجرای استاندارد و معاونت ارزیابی کیفیت قرار دارد.
اندازه شناسی، دانش اندازه گیری و کاربرد آن است و تمامی جنبه های نظری و عملی اندازه‌گیری را با هر عدم قطعیت اندازه‌گیری و هر دامنه کاربردی را شامل میشود. هیچ کمیتی بدون اندازه شناسی و ایجاد زیرساخت های آن، به طور معتبر، قابل اندازه گیری نیست و این وظیفه در سازمان ملی استاندارد ایران به عهدة مرکز اندازه شناسی، اوزان و مقیاس‌هاست.
